prebiotic

[Hungbeothanhhoa]

Prebiotic – thức ăn cho các vi sinh vật có lợi trong ruột

Bên cạnh thuật ngữ Probiotic, một thuật ngữ khác cũng hay được nhắc đến đó là Prebiotic. Prebiotic là thành phần thực phẩm không tiêu hóa được, có ảnh hưởng tích cực tới cơ thể vật chủ bằng cách kích thích sự phát triển và tăng cường hoạt động của một số loại vi sinh vật có lợi trong hệ tiêu hóa của vật chủ hay nói một cách đơn giản, dễ hiểu Prebiotic chính là thức ăn cho vi sinh vật có lợi trong ruột.

Các chất được sử dụng làm Prebiotic
Prebiotic chủ yếu là các oligosaccarit, phần lớn kích thích sự phát triển của vi khuẩn Bifidobacterium, Lactobacillus (biến đổi sự cân bằng hệ vsv ở ruột một cách thuận lợi, ức chế sự phát triển của những vsv có hại, thúc đẩy việc tiêu hóa, tăng cường hệ miễn dịch. Lactobacillus và Bifidobacterium duy trì sự cân bằng khỏe mạnh của hệ vsv đường ruột bằng cách sản xuất ra các hợp chất hữu cơ như axit lactic, axit axetic… làm tăng tính axit trong ruột và ức chế sự sinh sản của các vi khuẩn có hại). Dưới đây là một số oligosaccarit với các vai trò cụ thể:
Fructo – oligosaccarit (FOS):
FOS là một chuỗi oligosaccarit ngắn bao gồm các phân tử D – fructose và D – glucose dài từ 3 đến 5 monosaccarit. Oligofructose (một FOS hỗn hợp) là sản phẩm thủy phân bởi enzyme từ inulin bao gồm hỗn hợp các chuỗi có đầu fructose và glucose, độ dài chuỗi gồm từ 2 đến 7 đơn vị được tìm thấy trong actiso, hành củ, tỏi tây, một số loại ngũ cốc và mật ong. Vì FOS có các phân tử đường trong cấu trúc nên chúng có vị ngọt dịu.
FOS có khả năng chống chịu, không bị tiêu hóa ở dạ dày trên, do đó có khả năng kích thích sự phát triển của chủng Lactobacillus và Bifidobacterium ở ruột già nhưng không kích thích các mầm bệnh. FOS làm tăng khả năng hấp thụ Canxi và Magie đồng thời làm giảm triglycerit. Ở động vật, FOS cho thấy khả năng chống ung thư, làm giảm đáng kể sự hình thành các khối u đường ruột.
Galacto – oligosaccarit (GOS)
GOS là một chuỗi ngắn bao gồm 3 – 10 phân tử glucose và galactose lien kết với nhau bởi liên kết glucozit. GOS là chất có thể dễ dàng tìm thấy trong tự nhiên hoặc có thể tổng hợp nhân tạo từ lactose nhờ enzyme β – galactozidaza. GOS cũng là một Prebiotic được ứng dụng rộng rãi vì có khả năng kích thích hoạt động của các vsv có lợi trong hệ tiêu hóa, kích thích việc sản xuất các axit béo ngắn mạch, làm tăng khả năng hấp thụ Ca và Mg… từ đó năng cao sức khỏe con người và vật nuôi.
Inulin
Inulin là một chuỗi oligosaccarit dài goomg các gốc fructose được nối với nhau bởi lien kết β – 2,1 – glucozit và glucose ở tận cùng, thuộc vào lớp cacbonhydrat gọi là fructan. Các loại thực vật có khả năng tạo inulin được tìm thấy trong một vài họ một lá mầm và hai lá mầm như họ thủy tiên…, rau diếp xoăn, hành, tỏi, măng tây, chuối…
Inulin có khả năng giữ nước, thay thế chất béo và đóng góp năng lượng tối thiểu đồng thời có hương vị ngọt nên được bổ sung vào rất nhiều loại thực phẩm khác nhau, sử dụng làm chất thay thế đường, chất thay thế chất béo, tạo độ cứng và ổn định bọt…
Oligosaccarit đậu tương
Là các loại oligosaccarit có trong đậu tương và các loại đậu khác, chủ yếu là trisaccarit raffinose và tetrasaccarit stachyose. Raffinose bao gồm các phân tử D – galactose, D – glucose, D – fructose, stachyose chứa hai phân tử D – galactose, một phân tử D – glucose, một pt D – fructose. Chúng có tác dụng kích thích sự phát triển của loài Bifidobacterium trong ruột già nên đang được nghiên cứu làm thực phẩm chức năng.
Xylo – oligosaccarit
Tạo thành bởi các oligosaccarit chứa xylose liên kết với nhau bởi liên kết β. Xylo – oligosaccarit có mức độ polymer hóa từ 2 -4, là sản phẩm của quá trình thủy phân xylan bởi enzyme. Chúng không bị tiêu hóa ở ruột non và có tác dụng kích thích sự phát triển của loài Bifidobacterium trong ruột già, có khả năng làm tăng nồng độ đường trong máu, tăng cường trao đổi chất béo, tăng khả năng hấp thụ khoáng và vitamin B đồng thời làm giảm khả năng nhiễm trùng ruột.
Chức năng
Chức năng chủ yếu của Prebiotic là kích thích chọn lọc sự phát triển của vsv có lợi trong hệ tiêu hóa nên các Prebiotic không bị tiêu hóa ở dạ dày trên và chỉ được sử dụng bởi một số vsv giới hạn trong hệ vsv có trong đường ruột. Trong ruột của người trưởng thành có khoảng 1014 vi khuẩn với trên 400 loài và dưới loài với tổng khối lượng 1 -1,5 kg. Prebiotic xuất hiện một cách tự nhiên trong các loại cây thảo dược như tỏi, hành, măng tây… và có cả trong sữa, sữa chua.
* Prebiotic có khả năng chống ung thư
Mặc dù tác dụng này chưa được công bố chính thức nhưng người ta cho rằng Prebiotic có tác dụng này là do hoạt động của nhóm butyrate. Prebiotic có thể làm tăng nồng độ của Ca và Mg trong ruột, do đó có thể kiểm soát được tốc độ thay thế của tế bào, đồng thời nồng độ Ca cao còn có tác dụng kiểm soát sự tạo thành các phức hoặc muối không tan của các axit béo, từ đó tránh được các ảnh hưởng có hại đối với hệ tiêu hóa.
* Prebiotic còn kích thích sự phát triển của Bifidobacterium và Lactobacillus trong ruột già
Các nhà khoa học cho rằng các vi khuẩn này có thể liên kết từ đó bất hoạt các tác nhân gây ung thư, thậm chí có thể trực tiếp ức chế sự phát triển của các khối u.
* Khả năng kháng khuẩn của Prebiotic được xem là kết quả của sự kích thích sự phát triển của hai loài vi khuẩn trên.
Các loài vi khuẩn này kích thích sự gia tăng các kháng thể IgA, IgM, IgG đồng thời chúng cũng tạo ra chất kháng khuẩn: axit lactic, bacterioxin, H2O2 .
* Prebiotic có tác dụng làm giảm mức độ triglycerit (là este của axit béo với glycerin), cholesterol (là sterol của người và động vật hay đơn giản là lipid động vật) và LDH – cholesterol.
Propionat, một sản phẩm của quá trình lên men oligosaccarit trong ruột có thể ức chế enzyme HMG – CoA rất quan trọng trong quá trình tổng hợp cholesterol.
* Prebiotic cũng có tác dụng tích cực đối với lượng glucose trong máu
Các oligosaccarit có thể kéo dài thời gian tiêu hóa trong dạ dày và rút ngắn thời gian trung chuyển qua ruột già nhờ các axit béo ngắn mạch.[color:a176=violet:a176][color:a176=violet:a176]